“Isn’t this where the movie ‘A Bridge Too Far’ took place about Operation Market Garden? Was it more towards Amsterdam?” Dan Meyer, gitarist van black metal band Agriculture, zegt alle verkeerde dingen, maar toch doet de band alles goed. Het is een open dialoog tussen band en publiek over Eindhoven in het Stroomhuis. De antwoorden zijn evengoed verwarrend, en misschien gezien het politieke klimaat en de shitshow van de afgelopen weken is het ook wel onduidelijk wanneer en of we bevrijd zijn. Maar vanavond geeft Agriculture verlichting in een duistere wereld.

Tekst: Guido Segers | Foto’s: Theo Visser

Eerder dit jaar stond Agriculture op Roadburn, in volle zalen, onder andere in de enorme Koepelhal, voor een publiek dat in extase raakte van de extatische black metal van de band. Het bijzondere aan Agriculture is dat de band de visie volmaken die door Haela Ravenna Hunt-Hendrix van Liturgy is neergelegd met het manifesto ‘Transcendental Black Metal’. Zij voorzag een zelf-ontsteigende black metal, die in plaats van nihilisme, juist naar de hemel reikt, hoopvol, optimistisch, en vol spiritualiteit is. Op het laatste album van Liturgy horen we een streven om het project tot een slot te blijven op het wonderlijke ‘93696’, maar het is ‘Living Is Easy’ van Agriculture, een ietwat vreemde band uit Los Angeles, dat de visie volbrengt.

Het is een geluid wat leent van de folk, de spirituals, black metal, en soms een vleugje punk. Maar dat komt allemaal later, we beginnen met de opwarmer van de avond: Ontaard.

“Het is een enorme eer om te mogen openen voor Agriculture. Ik ben siked!” vertelt Shira van der Wouden, zangeres van Ontaard, met enige nervositeit zo lijkt. De band zet vervolgens de eerste songs in. Het geluid heeft trekjes van de black metal, maar neigt ook weer naar het complexe, stuwende wat je bij post-metal bands hoort. De band houdt ervan om vreemde uitstapjes te maken, terwijl Van der Wouden schreeuwt of soms hele passages spoken word aflevert.

Waar de band verder een licht onwennige of nerveuze indruk maakt, is het vooral in haar vocale performance dat de emotie echt binnenkomt. Je ziet ook iedereen continue connectie blijft zoeken met elkaar. Jeroen van Koesveld op gitaar volgt vooral de zang van Van der Wouden, maar ook de ritmesectie van Thomas Meerlo op bas en Mart Lier zoeken continue hun middelpunt op. Het zegt veel over de dynamiek van de groep, die veel verschillende dingen bij elkaar brengt in de muziek.Dat maakt de band een ontzettend diverse beleving en eigenlijk is hun overduidelijk uitgedrukt fandom van Agriculture een beetje onnodig. Het staat bijna in de weg van wat de band hier zelf aflevert met een vakkundige performance.

Agriculture heeft natuurlijk niks te maken met de BBB of hun beleid (of gebrek daaraan). Was dat wel zo, dan zou het er beter voor staan in de wereld, want ondanks de labeling als black metal band gaat het om positiviteit bij deze Amerikanen. Bovendien lijkt deze band een plan te hebben, ondanks de vaak warrige indruk op het podium, gehuld in outfits die doet vermoeden dat ze inderdaad samen op een organische boerderijcommune wonen.

De show begint is ook net iets ander sen laat meteen de diverse kanten horen van Agriculture. Dan Meyer zet een folksong in, met enkel gitaar en zijn stem, zwaar van emotie. Het rumoer verstomt in het Stroomhuis, alle aandacht is op het podium als het nummer aanzwelt tot de hitsong ‘Living Is Easy’ en het tremolo gitaarspel het nummer inzet. Dat extatische voel je op dat moment opzwellen vanuit je buik je borst in, en ik weet niet of iemand al eens over een ontploffing van vlinders heeft gehad in de context van een black metal set, but there you go. Er valt een stilte aan het begin van het nummer en alles lijkt van je af te vallen met een diepe zucht.

Zoals Hunt-Hendrix schreef, is transcendentale black metal affirmatief, van de zon, en eeuwig reikhalzend en als je de gitaren hoort en de vredige blik van Richard Chowenhill op gitaar klopt dat helemaal. Met gesloten ogen speelt hij de riffs, een subtiele glimlach tekent zich rond de mondhoeken, terwijl hij baadt in het licht. Een warme deken daalt neer over de zaal. De vocalen van Leah B. Levinson, zijn ook niet de snauw en schreeuw die je kent, maar ontladingen vol overgave. Het is het geluid van hoop.

De set lijkt zich verder wat willekeurig te ontvouwen, de band rommelt wat rond en plots begint een volgende song. Er volgt nog meer zonnige folk, maar ook songs die opbouwen en ontvouwen naar grote hoogten. Het lijkt op een gegeven punt wel alsof drummer Kern Haug langzaam van zijn drumkruk aan het glijden is als de band nog net een tikje verder pusht, maar ook dat komt goed. De band neemt het publiek mee in een emotionele beleving. Ook de dialoog over de bevrijding, wat lijkt op een mooie voorbeeldcasus van Babylonische spraakverwarrring, sluit aan bij die collectieve beleving. Het is een gelijkvloers gesprek, waar je ziet dat Agriculture thuis hoort in zaaltjes als het Stroomhuis. Tussen de mensen. En dan is alles net wat mooier in de wereld.

Een beetje black metal purist zal reageren op een band als Agriculture als een vampier op zonlicht. Noem het black metal, noem het blackened pastoral gospelpunk, het is muziek die mensen diep raakt, zeker live. Punt.