Op een comfortabele stoel, in een fijne theaterzaal, met een drankje in de hand luisteren naar klassieke muziek. Maar dan anders. Naast mij zit een man met een spijkerjack vol patches van metalbands, achter mij een vrouw die af en toe ‘Slayer!!’ roept en ook de rest van de bezoekers is niet het standaard publiek dat je bij een uitvoering van de vijfde van Mahler verwacht. Vanavond zingt Anneke van Giersbergen in Muziekgebouw Eindhoven onder begeleiding van vier strijkers en een pianist bekende metal-songs, maar dan anders.

Tekst: Maartje Kunnen | Foto’s: Nadia Hagen

Van Giersbergen, de Nederlandse grande dame van de progressieve rock, gehuld in een stijlvol broekpak en een Motörhead-shirt, stapt het podium op. In een stevige vierkwartsmaat zetten de strijkers de opgefokte tonen in van Faith No More’s ‘From Out Of Nowhere’. ‘Obsession rules me,’ klinkt het glasheldere en trefzekere stemgeluid van de zangeres. Met evenveel overtuiging zingt ze het sentimentelere ‘Burning Heart’ (Vandenberg) en het bombastischere ‘High Road’ (Mastodon). De combinatie met piano en strijkers is heerlijk.

Behalve een gouden strot, heeft Van Giersbergen ook talent voor vertellen. Ze lardeert de liedjes met allerhande persoonlijke anekdotes; we zitten vanavond tenslotte wel in het theater. Als tiener kwam ze via haar broer Jos in aanraking met progressieve rock en heavy metal en dat heeft haar nooit meer losgelaten. Ook haar ouders, die in de afgelopen twee maanden allebei overleden zijn, komen regelmatig voorbij in de verhalen. Aan hen draagt ze het hartverscheurende ‘Nothing Else Matters’ op. Van Giersbergen weet met haar mimiek en kleine gebaren grote emoties over te brengen. Na het nummer klinkt een enorm applaus. ‘Och, wa fijn,’ zegt de ontroerde zangeres. Dit zal ze deze avond nog een paar keer herhalen.

Bij de opera wordt soms vooraf gevraagd of je niet wilt meeneuriën bij bekende stukken. Mensen schijnen die neiging te hebben. Misschien kan dat voorafgaand aan dit concert ook verzocht worden, want van ‘Nothing Else Matters’ had ik nog meer genoten als de vrouw achter mij niet zachtjes meegezongen had. Dat is dan weer het nadeel van het ontbreken van versterkte basgitaren en drums.

In grote stappen gaan we door de zangcarrière van Van Giersbergen. Ze vertelt dat ze ooit samen met haar vriendin Sylvia (ook in de zaal) voor een VVV-kantoor lag om voor haar pa kaartjes voor Dire Straits te bemachtigen. Bij die gelegenheid kwam ze in contact met mensen van The Gathering en zo is het balletje gaan rollen. In 2007 is ze solo gegaan. Ze kondigt ‘Supercrush!’ van Devin Townsend Project aan. De strijkinstrumenten klinken dreigend en de pianist beukt. Compleet andere uitvoering dan hier, maar geweldig. De strijkers eindigen het nummer abrupt met hun stokken in de hoogte.

Nu volgt een workshop metal. Op een toon die het ook goed gedaan had bij een Teleac-cursus en met een leesbril op haar neus, somt Van Giersbergen een enorme lijst op van metalgenres, submetalgenres, subsubmetalgenres en subsubsubmetalgenres. Op de achtergrond klinkt zenuwachtig getokkel op een viool. Over de protestantse kerk wordt wel gezegd: breng twee protestanten bij elkaar en je hebt een nieuwe kerk, zet drie protestanten bij elkaar en je hebt een kerkscheuring. Voor metal geldt iets soortgelijks. Na de duizelingwekkende opsomming is het tijd voor een verbindende meeschreeuwer: Thunderstruck. ‘Nananananananana… thunder!’

Bij Led Zeppelins ‘Kashmir’ trommelt de pianist met zijn handen op de piano. De violen snerpen en tussen het zingen door danst Van Giersbergen met haar armen. Het vormt een volstrekt natuurlijk geheel. Dit zijn rasartiesten. Dan komt waar de vrouw achter mij zo verlangend naar uitgezien heeft. ‘Hoe Slayer, hoe beter!’ roept de zangeres. De corna’s in de zaal zijn niet van de lucht. ‘We duiken de diepte in!’ Eén spotlight schijnt op de zangeres, een tweede op de piano. Uit de lagere regionen van het instrument komen duistere klanken. Het dramatische ‘South Of Heaven’ vult de zaal. Veel mensen mompelen de tekst mee. Nu heeft dat wel iets.

Opnieuw geeft Van Giersbergen aan dat het zo fijn is om hier te zijn, in Eindhoven. Niet in de laatste plaats omdat de reis naar huis maar 10 minuten is. We krijgen nog wat bespiegelende woorden over metal, dat genre waardoor de zangeres zich omarmd voelt. Het is de muziek van zwarte schapen. De teksten gaan ergens over. Ze zijn donker, maar hoopvol. Metal heeft een wereldwijde community. En we krijgen de tip: als je Rammstein opzet tijdens het stofzuigen, ben je zo door het huis heen.

‘November Rain’ is het laatste nummer, maar na een waarlijk daverend applaus komt iedereen weer terug op het podium. De zangeres stelt de voortreffelijke muzikanten voor en zet arrangeur Ruud Peeters nog even extra in het zonnetje. Hij heeft puik werk geleverd. Gelukkig komen er nog een paar nummers. Van Giersbergen stapt weg van de microfoon en zingt onversterkt Black Sabbaths ‘Changes’. Steeds komt er uit de coulissen een violist bij om haar te ondersteunen. Een indrukwekkende uitvoering.

Na alle zwaarte eindigen we lichtvoetig met Ronnie James Dio’s ‘Love Is All’. Nog naneuriënd en met een glimlach op ons gezicht verlaten we de zaal. De moshpit mag dan ontbroken hebben, de sfeer was er niet minder om.