“Hoe dichterbij hoe beter”, zei de Eindhovense brabicana-bard Björn van der Doelen ooit in een interview dat ondergetekende een jaar of vijf geleden met hem had. Hij doelde daarmee op het feit dat hij het liefst in intieme zaaltjes speelt waar het publiek bij wijze van spreken bij hem op schoot moet kruipen. Of Iris Penning die stelling net zo ruimhartig deelt als de muzikanten waarmee beide artiesten samenwerken — Iris’ celliste Mirthe de Jonge is óók een van Björn’s “huursoldaten” — weet ik niet. Maar uw recensent ziet Iris wél het liefst in zo’n intieme setting, toen Iris vorig jaar samen met de Nijmeegse jazzcat Richie Reichgelt (ook vanavond weer van de partij als gitarist) haar jazzy zijproject Elvira presenteerde in de voormalig privéclub Poezy Lounge, was hij bijna net zo onder de indruk van de “sleazy” lokatie als van het meer dan geslaagde optreden. Altstadt-mini (gevestigd in de voormalige KIX totdat grote broer Altstadt, een deur verder, verbouwd is) is ook een plek met zo’n intieme vibe. Al was het maar omdat je in de pijpenla nog net niet klem staat tussen bar en podium.

Tekst: Theo Miggelbrink | Foto’s: Bram van Dal

Maar goed voordat ik weer een hele verhandeling ga geven over intieme lokaties en en passant de moderecensent ga uithangen, nu over de muziek. Want Iris Penning is behalve stadsdichter en singer-songwriter ook talentscout. En een van haar pupillen, de achtienjarige Irelle Ramires, maakt vandaag haar podiumdebuut. Dat doet ze in haar eerste set (Irelle speelt twee sets van drie liedjes en Iris twee sets van drie en een van vijf liedjes, zodat wij als argeloze bezoekers vooral niet de indruk krijgen dat er sprake is van een voorprogramma en hoofdact) met twee Nederlandstalige songs en een Engelstalige song. Waarbij vooral de song ‘Boekenkast’ indruk maakt. Met haar Bordewijk-achtige poëzie doet Irelle wel een beetje denken aan Linde Schöne, al staat ze (nog) niet met zoveel bravoure op het podium als de Nijmeegse hiphop-diva. Als dat technisch gezien überhaupt al mogelijk zou zijn op het minipodiumpje van de Altstad-mini.

Iris trapt haar set vervolgens af met ‘Ik Bepaal’ gevolgd door ‘Liever Vieze Voeten’. En weer is er verbazing dat een dame die in haar liedjes met zoveel minachting zingt over persoonlijke hygiëne tóch zo’n fris-fruitige uitstraling kan hebben. Dat maakt gelijk duidelijk dat je haar teksten toch vooral op hun poëtische waarde moet schatten. En dat het er bovendien ruig aan toegaat in de “hersenkroeg” waaraan Iris placht te refereren als ze het over haar hoofd heeft.

Hoewel, beweer ik nu dat je haar teksten niet letterlijk moet nemen? Dat is buiten  ‘Oogcontract’ gerekend. Een song die je eenvoudig als #MeToo-liedje zou kunnen afserveren, ware het niet dat Iris haar aanbidder in die song zo achteloos op z’n nummer zet dat het eerder een song over empowerment (sorry engelse term) is. Naar eigen zeggen een liedje dat ze een jaar of vijf geleden nog niet op durfde te nemen maar inmiddels, als dertiger, wel. Na Oogcontract sluit ze dit tweede blokje af met de lekker lome reggae-song ‘Een Mensenleven Lang’ (het bewijs dat Iris muzikaal van alle markten thuis is en niet gemakzuchtig in het singer-songwriterdioom blijft hangen) en is het weer tijd voor Irelle.

En zij laat zich tijdens haar tweede blokje juist weer wél van haar meer singer-songwriterachtige kant zien, met songs als ‘Of You’ (over iemand die jou niet goed behandeld maar die je toch graag blijft zien) en ‘Daylight Moon’ (over dat je mag houden van wie je wilt houden). Bij die laatste song spreekt de regenboogvlag die te voorschijn komt boekdelen.

Tot slot is het weer de beurt aan Iris. Die in dit laatste blokje nieuwe titels als ‘Gewoon Ongewoon’, ‘Te Laat’ en ‘Ik Doe Het Al’ (gebaseerd op haar 92 jarige oma’s uitspraak: “Wat je doet dat kun je.”), afwisselt met oudere titels als ‘Dood Voor Een Dag’ en ‘Niks Aan De Hand’.

Mocht dit optreden een strijd geweest zijn tussen leerling en meester dan gaat Irelle er met de eerste prijs vandoor, gezien de reacties van haar fanbase. Maar vooral in de laatste set laten Iris en haar kompanen horen hoe de verhoudingen écht liggen. En da’s niet erg, want iedere beginnende muzikant gun je zo’n lerares als Iris. Bovendien heeft Rock City Institute er met Irelle na de zomer weer een getalenteerde leerlinge bij.