Plots waren er gewoon drie hele albums van Maarten van Helden beschikbaar. Deze multi-instrumentalist en alles-zelf-doe-ert, bracht onder de naam van Sans Lumière werk uit in de stijl van post-metal/sludge met een nadrukkelijk eigen geluid en visie. Eigenlijk voelt het geheel best proggy, deels door de productie die soepeler voelt dan mijn tanden na de poleistronde bij de tandarts elk halfjaar. We doken erin.

Inspiraties voor Sans Lumière zijn Neurosis, And So I Warch You From Afar en Cult of Luna, maar je mist bij het luisteren naar deze plaat een beetje de ruigheid in het geluid. Sure, er zitten van die dreigende, grommende passages in, maar het geluid is overal wat dun en nooit lijkt die gitaarmuur tot stand te komen die zo past bij dat genre. Is dat erg? Nee, maar het laat wel zien dat we naar een heel ander soort plaat aan het luisteren zijn.

Van Helden lijkt een voorkeur te hebben voor verhaaltjes over obscure figuren uit het verleden. Vaak ook, is mijn gevoel, met een bepaalde les of allegorische kracht voor het heden. De eerste track is dan ook de titeltrack ‘Mirin Dajo’, over een vreemde Nederlandse performer die als een soort proto-Colin Van Eeckhout zich op bizarre wijzen doorboorde. Zoek maar eens op. Dat krijgt dan een uitwerking met intense riffs die doordringend aanvoelen, vaak erg geharmoniseerd met de ritmes eronder. Zo volgt er nog een hele lijst vreemde namen met bizarre verhalen, waar muzikale expressie van volgt. We horen veel groove, veel repetitie en kleine verschuivingen, maar ook radicaal veel gekonkel en gedraai in alle nummers. Hier zou je geen standaardsongstructuurtje op kunnen gooien.

Het kan ook heel anders en doomier. Een voorbeeld daarvan is het nummer ‘Yvan Collonna’, over een Corsicaanse nationalist (en terrorist als je het de Fransen vraagt), wat in een 8 minuten durende barrage van oprukkende, gedreven gitaren naar z’n eindpunt gestuwd wordt. Of ontzettend sluimerend, zoals ‘David Reimer’, wat ik een lastige vindt om beknopt te omschrijven hier qua verhaal, maar de dreiging en het ‘unheimliche’ gevoel past daar goed bij.

En zo blijft Sans Lumière ons alle kanten op trekken, bijvoorbeeld op het doomy en dreigende ‘Malleus Maleficarum’, wat ook een paar klassieke sludge riffs heeft en lekker over je heen walst. ‘James Barry’, over een vroegere hoofdinspecteur van de Britse ziekenhuizen die na overlijden een vrouw bleek te zijn, volgt een wat ingetogener pad en weet binnen een wat minder hectische stijl het verhaal te vertellen. Het laat eigenlijk zien hoe eclectisch Sans Lumière is binnen het nauwere framework van een soloartiest. Natuurlijk ontstaat daarmee ook iets van een monolitisch geluid, dus ik ben benieuwd hoe dit in een live setting tot leven zou kunnen komen.