De hiphop heeft Abraham gezien dit jaar. Uiteraard is de zevende editie van hiphopfestival Urban Matterz gewijd aan dit feit. Deze mijlpaal moet gevierd worden. En met wie kun je dat beter doen dan met degenen die erbij waren in het prille begin? Vanavond in de Cacaofabriek te Helmond dus een oldskool hiphop concert met onder andere Sugarhill Gang en Soulsonic Force. 

Tekst: Maartje Kunnen | Foto’s: Justina Lukosiute

Urban Matterz: een kijkje in de kraamkamer van de hiphop

Eerst even terug in de tijd. 50 jaar geleden werden in The Bronx, New York de eerste block parties gehouden. Op die wijkfeestjes, in wat hier in Nederland krachtwijken zouden heten, smeedden voornamelijk Afro-Amerikaanse en Latino-jongeren disco, funk en dub om tot een geheel nieuw genre. In de film Wild style uit 1983, die beschouwd wordt als de eerste hiphopfilm, krijgen we een mooi inkijkje hoe het eraan toe ging op zulke feestjes. De jonge acteurs spelen min of meer zichzelf en zijn allemaal grote namen uit de hiphopscene: Lee Quiñones, Grand Master Flash en de Rock Steady Crew. Alle elementen komen in beeld: graffiti, rap, turntablism en breakdance. In de film is hiphop nog niet een algemeen bekend fenomeen. Een van de grappigste stukken is als de hoofdpersoon, graffiti-artiest Raymond ‘Zoro’, op een cocktailparty aan een witte kunstbobo probeert uit te leggen dat zijn graffitikunst onderdeel uitmaakt van een grotere stroming waartoe ook rap behoort. Je krijgt dan de volgende dialoog: 

-Rap music?
-Yeah, you know, when the mcs get up on the mic and like shout to everybody like ‘Everybody say hooo’.
-Hooo?

Een treffende omschrijving. Ook vanavond is er ‘Everybody say hooo’ in overvloed. Dat begint met MC Speed van de lokale Divorze Posse, een van de eerste Nederlandse hiphopbands. Deze man weet waar hij het over heeft als de sample ‘bringin’ ’88 back’ klinkt. In dat jaar is de posse opgericht. Het publiek moet nog een beetje opwarmen, maar dat lukt aardig met ‘heeee hoooo’. Het is iets na zevenen en de zaal is nog maar halfvol. Een toeschouwer ziet zijn kans schoon en ondergetekende moet opzij springen om een paar voeten te ontwijken. B-boys represented. 

Even later betreedt Sparky-D het podium. Als een van de eerste vrouwelijke rappers mag ze natuurlijk niet ontbreken. In interviews heeft ze verteld hoe lastig het was om als vrouw door te breken in dit mannenbolwerk. Nu is ze – altijd in gezelschap van een ‘all female crew’ – niet meer weg te slaan uit de hiphop. Eén bonk energie vult de zaal. Achter haar zweept een b-girl het publiek op. Bij ‘Hallelujah at your girl’ gaat het goed los. Het enthousiasme spat ervan af; ze is blij hier te mogen staan. ‘I thank god and the organizer of this festival!’

Ondertussen heeft DJ Too Tuff al flink wat beats gedropt. De sfeer zit erin. De meeste mensen hebben hun schuchterheid laten varen en bij de DJ-set van Kurtis Mantronik wordt er flink gedanst. 

Terwijl we wachten op Soulsonic Force zakt de stemming een beetje in. Maar dan stapt Jazzy Jay achter de draaitafel en komen de mannen het podium op, inclusief indianentooi tot op de grond. ‘Rock it, don’t stop it!’ De vette beats en slepende rap worden de zaal in geslingerd. ‘We’re from The Bronx!’ ‘You like exercise?’ Hoewel de Force zelf de indruk wekt dat dat voor hen alweer een tijdje geleden is, geldt dat niet voor de breakdancers die naar voren stappen. Een b-boy op leeftijd laat moves zien waar menig jongere nog een puntje aan kan zuigen. ‘Who a’ you has seen ‘Wild style’? ‘Style wars’? ‘Beat street’?’ De MC’s betuigen hun respect aan deze  vroege films waar veel samples vandaan komen. De ene ‘Make some noise!’ na de andere ‘Let me hear ya scream!’ volgen elkaar op, soms net iets te vaak.

Tussen deze act en laatste grote naam van de avond is het een tijd stil. De flow is er opnieuw een beetje uit. Gelukkig is daar Extince, die uiteraard op deze bijeenkomst van pioniers aanwezig is. (Eerder kwam ook Tony Scott al even hallo zeggen op het podium.)

De MC uit Oosterhout mag zijn jeugdhelden aankondigen: Sugarhill Gang, Melle Mel en Scorpio. Als twee uit de kluiten gewassen schooljongens compleet met rugzak komen de laatste twee aangerend. De Sugarhill-mannen doen qua uitdossing niet voor hen onder en de vijf bouwen meteen een feestje. Een gouden champagnefles (vast vanwege het gouden jubileum) wordt geestdriftig rondgezwaaid.

Zoals het een goede MC betaamt, is er de nodige borstklopperij. ‘We were the first commercially succesful hiphop group!’ ‘We were there before there was a 50, a Puff, a De La Soul, a Public Enemy, etc!’ Natuurlijk passeert Grand Master Flash’ onsterfelijke meerapper ‘The Message’ de revu. ‘It’s like a jungle sometimes, it makes me wonder’, klinkt het uit alle kelen. Elk nummer eindigt in een freeze. Ineens horen we de intro van Vanilla Ice. ‘Ice Ice Baby’, roept een deel van de zaal automatisch. Meteen gaat de beat uit. ‘Hypocrits in the house!’ Na deze Vanilla-bashing volgt een potpourri waarin wordt meegeschreeuwd met Eurythmics, Suzanne Vega, Ol’ Dirty Bastard en zelfs Bon Jovi en Queen. Het begint steeds meer weg te krijgen van de coverband op het 25-jarige huwelijksfeest van je tante. Maar de stemming is top en de mannen zijn en blijven de pioniers, het is hun feestje. Als de laatste tonen van ‘Rapper’s Delight’ klinken, kunnen we met een gerust hart naar huis. We hebben een stukje van de oerknal gezien. Het is goed.