Image Image Image Image Image Image Image Image Image Image

| 4 december 2024

Scroll to top

Top

Schedels, iconen en Ai Weiwei: zanger Peter Pan Speedrock en partner openen galerie

Schedels, iconen en Ai Weiwei: zanger Peter Pan Speedrock en partner openen galerie
Maartje Kunnen

‘KLETTER! KLANG! BONK!’ klinkt het in de galerie als onze fotograaf met gebogen rug en een camera voor zijn gezicht een stapje achteruit zet. Er is onmiskenbaar iets kapot gevallen. Ik zie de fotograaf verschieten. Een speaker van tenminste één meter lang ligt op zijn zij, omringd door scherven. Peter van Elderen en Eva Heerdink, die zojuist nog in hun goudkleurige keuken stonden te poseren, reageren opvallend relaxed. De schade blijkt mee te vallen. De scherven zijn van een waxinelichthoudertje en de speaker doet het nog.

We zijn op bezoek in galerie Villa Diepenvoorde, die in het weekend van 24, 25 en 26 mei zal openen met de tentoonstelling HOLY SHIT. Als zanger van Peter Pan Speedrock en TankZilla is Van Elderen uiteraard geen onbekende voor Eindhoven Rockcity. Ons logo is zelfs ooit ontworpen door Bart Geevers (alias Bartmann), bassist van Peter Pan Speedrock. Toen we vernamen dat de zanger samen met zijn partner Eva Heerdink een galerie zou openen, wilden we daar natuurlijk meer van weten.

Tekst: Maartje Kunnen | Foto’s: Paul Verhagen

We stallen onze fietsen in de tuin van de imposante villa aan de rand van Aalst, net geen Eindhoven meer. Van Elderen staat ons al in de deuropening op te wachten. In de expositieruimte nemen we plaats aan een grote tafel. Het is een prettige plek waar van alle kanten door grote ramen licht binnenvalt. Het idee voor een galerie ontstond zo’n vijf à zes jaar geleden, toen het stel een expositie had in het Temporary Art Centre (TAC) in Eindhoven. Daarnaast was hun huis eigenlijk al een minimuseum. Ze verzamelen sinds jaar en dag kunst en allerhande bijzondere voorwerpen en maken tevens veel zelf. Schedels zijn daarbij een terugkerend thema. Kleine kinderen waren daar soms bang van, maar het fascineerde ze eveneens.

Peter van Elderen en Eva Heerdink in galerie Villa Diepenvoorde

Fascinatie is ook bij Van Elderen en Heerdink zelf het startpunt. Een kunstwerk of voorwerp moet hen grijpen. Het hoeft niet per se mooi te zijn. Heerdink vertelt dat ze vroeger op de kunstacademie kennismaakte met het werk van Francis Bacon. Ze vond het verschrikkelijk, maar het raakte haar wel, dus wilde ze er meer van weten. Van Elderen heeft een soortgelijke ervaring met Richard Serra, een kunstenaar die onder meer enorme stalen wanden maakt. Of neem Donald Judd. In een stuk woestijn waar hij ook woont, maakt hij gigantische oranje en blauwe blokken. Wat hen fascineert is heel divers.

‘Ik zou nooit een Herman Brood in mijn huis hangen. Ik vind dat heel lelijk.’

Herman Brood

‘Gaat het jullie nog om de persoon die het maakt? Ik noem een Herman Brood?’ vraagt onze fotograaf. Nee, het gaat ze niet om de persoon die het maakt en met Herman Brood hebben ze allebei helemaal niks. Heerdink: ‘Ik zou nooit een Herman Brood in mijn huis hangen. Ik vind dat heel lelijk.’ Van Elderen: ‘Héél lelijk. Maar we hebben wel een Herman Brood.’ Heerdink: ‘Hebben wij een Herman Brood?’ Van Elderen: ‘Ja, want Herman Brood heeft ooit voor Brabantia de Herman Broodtrommel gemaakt en die zeefdruk hebben wij.’ Vader Cees van Elderen is oud-directeur van Brabantia. In de expositieruimte herinnert de iconische oranje ontbijtkoektrommel met paarse bloemetjes, die ook bij mijn ouders in de kast staat, aan dat feit. Van Elderen: ‘O nee, die zeefdruk hebben we niet meer. Ik heb hem weggegeven aan een maat van me, die Herman Brood-fan is.’ Heerdink kijkt opgelucht.

Aan de andere kant is er wel een aantal bekende artiesten van wie ze de kunst bewonderen. Bijvoorbeeld Nick Cave, die recent een beeldententoonstelling in Brussel had. Heerdink: ‘Maar als hij net zulke dingen zou maken als Herman Brood, zou ik er niks van hoeven.’ En Bob Dylan maakt ook heel gave schilderijen. Van Elderen: ‘Dat is gewoon gemeen.’ Heerdink: ‘Ja, dat zo iemand alles kan.’ Beiden lachen.

Peter van Elderen en Eva Heerdink in galerie Villa Diepenvoorde

Slapen in een anus

Het koppel praat vol vuur over kunstenaars die ze bewonderen. Je wordt direct door hun enthousiasme aangestoken. Hun interesse is heel breed. Van Elderen is gek op de Japanse beelden in het Rijksmuseum en Heerdink is fan van het Afrikamuseum. Ook maakte een tentoonstelling in De Pont van Kara Walker grote indruk. Met eenvoudige knipselpoppetjes verbeeldt deze zwarte kunstenares heftige thema’s als de Amerikaanse slavernij. Maar wat betreft de galerie heeft vooral de Verbeke Foundation in het Belgische Stekene het vlammetje bij hen aangewakkerd. Alleen al de ontstaansgeschiedenis ervan intrigeert hen: een man met een groot transportbedrijf en met als hobby kunst verzamelen heeft op zijn vijftigste het roer omgegooid en is op zijn bedrijfsterrein een reusachtige galerie begonnen met werk van kunstenaars die buiten de lijntjes kleuren. Van Elderen vertelt over een kunstwerk dat België symboliseert: een doorsnede van een stuk snelweg, inclusief lantaarnpaal, dat midden in een bos staat. Of Zoro Feigl, die een installatie heeft gemaakt met een immens lint dat ronddraait en waar je bijna van in trance raakt als je ernaar kijkt. Van Elderen heeft zelfs zijn vijftigste verjaardag gevierd in de Verbeke Foundation. Op de dag dat hij een halve eeuw bestond, werd hij wakker in de anus van Joep van Lieshout: een kunstwerk dat een kolossale darm voorstelt, met aan het einde een anus, waarin zich een hotelkamer bevindt.

Een grote inspiratiebron voor Heerdink is Frida Kahlo. In Mexico hebben ze haar atelier bezocht, wat een fantastische ervaring was. Sowieso heeft Heerdink veel met Mexico. Ze houdt van de kleine skeletjes die daar overal hangen en maakt zelf kleine en grotere installaties waarin zulke geraamte(tje)s een hoofdrol spelen. Tijdens hun reis hebben ze twee enorme koffers aangeschaft om alle schedels en kastjes die ze gekocht hadden in mee te krijgen. Heerdink is altijd al geïnteresseerd geweest in andere plaatsen en tijden. Zo kwam ze als kind al in het Oudheidkundig Museum in Leiden. Met haar ov-jaarkaart ging ze daar in haar eentje naartoe en kon er uren ronddwalen, vooral op de Egyptische afdeling. Toen het stel een aantal jaar geleden in Egypte was, kwam alles voor Heerdink tot leven: oude beelden, oude tempels. Met name religieuze plekken en voorwerpen hebben haar aandacht. De manier waarop mensen op verschillende plekken en periodes hun religie beleven is iets wat haar altijd al geïnteresseerd heeft. Dat is wellicht begonnen toen ze als kind met haar gereformeerde oma mee naar de kerk ging. Ze verwonderde zich over hoe iedereen opging in de dienst en de zang. Ze zag de mooie kanten, maar ook de lelijke. Haar vader en haar stiefvader hebben zich beide los geworsteld van de kerk en daar last van gehad.

Peter van Elderen en Eva Heerdink in galerie Villa Diepenvoorde

Van nature zen

Van Elderen heeft minder met religie, maar vindt het wel kortzichtig als mensen religie pertinent afwijzen, bijvoorbeeld omdat er uit naam van een bepaalde religie aanslagen zijn gepleegd. Natuurlijk keur je die daden af, maar waarom dan meteen de hele religie afkeuren? Als je een religie wilt verbieden, of iemand zijn religie afnemen, ben je net zo kortzichtig als religieuze fundamentalisten. ‘Allebei denken ze de waarheid in pacht te hebben.’

Van Elderen en Heerdink gaan dan ook verre van dogmatisch te werk en hebben waardering voor andere visies. Dat is een van de redenen dat het tussen hen werkt, terwijl ze zo verschillend zijn. Hij is heel wetenschappelijk en technisch ingesteld, terwijl zij meer spiritueel is. Hij is gek op Panamarenko, die naast kunstenaar ook ingenieur, fysicus, uitvinder en visionair was. En hij is lijp van auto’s, een familietrekje. ‘Onze familie hangt van olie aan elkaar.’ Zij heeft daar helemaal niks mee: ‘Ja lekker vroem vroem, toet toet.’ Toch vindt ze het mooi hoe hij daarin op kan gaan. Andersom zou Van Elderen niet snel meedoen met de groep waarmee Heerdink zich richt op meditaties, zonnewendes en jaarfeesten, maar hij heeft er wel respect voor. Tijdens de reis naar Egypte waren ze met een groep die gegrepen was door de oude cultuur rondom de godin Isis (hij: ‘jouw spirituele club’) en die op verschillende plekken ging mediteren. Hij ging dan voetballen met wat jongens op straat. Toen ze op een gegeven moment met de groep in de bus zaten, deelde iemand godinnenkaarten uit. Van Elderen kreeg ook een kaart en laat dat nu net de Isis-kaart zijn. Hij: ‘Ik had de joker.’ Beiden moeten lachen. Hij: ‘De Egypte-groep vond mij van nature zen.’ Zij: ‘Dat ben je ook.’

‘O, dat ik moet ik misschien niet in dit interview zeggen. Ik heb al eens douane op de stoep gehad.’

Douane aan de deur

En uiteindelijk komen hun inzichten samen. Hij: ‘Ook als je dingen wetenschappelijk probeert te verklaren, loop je ten slotte tegen een muur. Je komt uit bij iets wat onverklaarbaar is.’ Wat blijft is verwondering. Symbolisch voor hun gedeelde belangstelling is hun verzameling apothekersflesjes. Ze noemen zichzelf weleens alchemisten. Samen maken ze goud. Over flesjes gesproken… Van Elderen staat op en haalt een grote doos tevoorschijn, waarin 500 kleine flesjes zitten. Die gaan ze uitdelen bij de opening van de galerie. Er moet nog een drankje voor worden gebrouwen – Villa Diepenvoordes Crocktail – en dat gaan ze in het weekend doen, samen met haar twee en zijn drie kinderen. De hele familie wordt ingezet. Van Elderen: ‘O, dat ik moet ik misschien niet in dit interview zeggen. Ik heb al eens douane op de stoep gehad.’ Peter Pan Speedrock lanceerde in 2015 op Speedfest hun eigen bier: Speedrock Premium Heavy Lager. 2000 liter bier hadden ze uit Duitsland laten komen. ‘Helemaal niet over nagedacht dat je dat moest invoeren. Werd ik ineens beschuldigd van smokkelen. Ik vroeg nog aan de douaniers: ‘Wil je proeven? Wat biertjes meenemen?’ Maar dat wilden ze niet.’ Hij is er met een boete vanaf gekomen. De fotograaf: ‘Maar deze Crocktail bevat toch geen alcohol?’ Van Elderen: ‘Neeeeh.’ Gelach.

Crocktail met op achtergrond Peter van Elderen en Eva Heerdink in galerie Villa Diepenvoorde

Wat kunnen we eigenlijk verwachten van Peter Pan Speedrock? Komt er nog nieuwe muziek? ‘Ik denk het niet, maar ik zeg nooit nooit, omdat ik sowieso al niet verwacht had dat ik ooit nog eens met Peter Pan Speedrock zou spelen.’ Nadat de band in 2016 uit elkaar was gegaan, kwamen ze in 2020 in coronatijd weer bijeen om een treurige reden. Ze zouden nog één keer spelen op een festival dat was georganiseerd voor een terminaal zieke vriendin. Maar toen werden ze ineens gevraagd door allerlei andere festivals: Paaspop, Zwarte Cross, Hellfest, Wacken. En zeg dan maar eens nee. Dat deden ze overigens wel, maar dan kregen ze weer een tegenbod. ‘Het is raar wat schaarste doet. We stonden één keer eerder op Hellfest, op een verschrikkelijk tijdstip. Nu krijgen we een goede spot. En Wacken had ons nooit geboekt, nu ineens wel.’ Ze gaan zelfs naar Brazilië. ‘Er zijn nog continenten waar we niet geweest zijn en die moeten we afvinken.’ Lacht.

‘Heel plat gezegd: hoeveel liedjes kun je maken over tieten, bier en snelle auto’s?’

Wijn met Electric Eel Shock

‘Ik had ze afgelopen maandag trouwens nog op bezoek, die lange en die kleine.’ Bassist Bart Geevers en drummer Bart Nederhand kwamen langs omdat de bandleden van Electric Eel Shock te gast waren in Villa Diepenvoorde. De mannen van Peter Pan zijn goede bekenden van het trio hardrockers uit Tokyo, omdat ze ooit twee weken met hen hebben rondgereden in een busje, tijdens een tour in Japan. De vader van Bartmann, die toentertijd mee was naar Japan als merchandiser, kwam ook langs. Het werd heel gezellig. Heerdink: ‘Héél gezellig.’ Van Elderen (het is nu donderdag): ‘Ik voel het nog steeds.’ Hij is die avond twee keer naar de winkel gegaan om nieuwe wijn te kopen. Wie weet gaat PPSR dus binnenkort ook nog eens in Japan spelen, even een wijntje terughalen. En er gaat nog een live-plaat komen, maar nieuwe muziek hoeven we hoogstwaarschijnlijk niet te verwachten. ‘Nu vind ik TankZilla muzikaal gezien interessanter.’ Peter Pan is wel zo’n beetje uitgemolken. ‘Heel plat gezegd: hoeveel liedjes kun je maken over tieten, bier en snelle auto’s?’ Heerdink lacht.

Schedel in Villa Diepenvoorde

En hoe bevalt het wonen bij de ouders respectievelijk schoonouders? Villa Diepenvoorde was namelijk tot voor kort de stek van pa en ma Van Elderen, 82 en 80. Inmiddels is er veel verbouwd. De keuken en de garage zijn de aanleunwoning van de ouders geworden, de benedenverdieping is nu expositieruimte en boven wonen Van Elderen en Heerdink en is er een muziekstudio. Hij: ‘Het was even spannend, maar het gaat goed.’ Zij: ‘Ze zijn heel relaxed.’ Het stel is lang op zoek geweest naar een geschikt pand voor hun eigen ‘Verbeke Foundation’. Vanaf het begin was het idee dat de ouders te zijner tijd in een huisje op hun terrein zouden komen wonen. Uiteindelijk stelde pa voor om de galerie in hun huis te bouwen. Pa en ma zochten reuring en bescherming en dat hebben ze nu. ‘Ze vinden het wel gaaf, dat hebben ze ook uitgesproken.’ En ergens is pa toch ook rock ‘n’ roll. Van Elderen laat een foto zien van zijn vader die als jonge vent aan het waterskiën is in de Biesbosch. ‘Ook weer iets met een motor.’ Hij had tevens als eerste een camper. ‘Hij noemde het een caravan met een motor erin. Had ie in Amerika gezien en naar Nederland gehaald. We woonden toen in Leende en het hele dorp liep uit.’ De fotograaf vraagt: ‘Je hebt nooit hoeven rebelleren?’ ‘Nee.’ ‘Maar je bent wel rebels?’ ‘Nee.’ De fotograaf kijkt verbaasd. ‘Pa vond het wel jammer dat ik niet in het bedrijf kwam.’ Van Elderen heeft de academie voor industriële vormgeving gedaan, maar uiteindelijk dus voor de muziek gekozen. Zijn moeder was degene die hem als kind naar algemene muzikale vorming stuurde en later een gitaar voor hem kocht. ‘Omdat ik muziek wilde maken en omdat ik bij alle sporten compleet de plank missloeg. Ik heb alles gedaan: tennis, judo, ponyrijden, voetbal. Het was een ramp.’

‘Gisteren heb ik nog punten gescoord, want ik heb de pilaren van de ingang met de hogedrukreiniger schoongemaakt.’

Trotse ouders

Hoewel de ouders misschien niet alles in de galerie even geweldig vinden, zijn ze wel trots. Ze hebben al hun vrienden uitgenodigd voor de opening. Van Elderen: ‘Gisteren heb ik nog punten gescoord, want ik heb de pilaren van de ingang met de hogedrukreiniger schoongemaakt. Als mijn moeders vriendinnen komen bridgen, ziet het er netjes uit.’ We mogen zelfs een kijkje nemen in het huis van de ouders, waar naast de voordeur een door hun zoon gemaakt beeld staat. Moeder Van Elderen laat ons binnen en hond Iky komt nieuwsgierig aan ons snuffelen. In hun woning hangt een prachtige, verfijnde installatie van Heerdink: een klein geraamte dat haar schoonmoeder voorstelt, omringd door haar liefhebberijen, inclusief een minuscule reproductie van het beeld van Van Elderen, achter glas.

Peter van Elderen en Eva Heerdink in Villa Diepenvoorde

We zijn dan al rondgeleid door de expositieruimte en de tuin. Daar lopende snap je meteen wat Heerdink en Van Elderen bedoelen als ze zeggen dat hun beide werelden hier samenkomen. In de tuin is Heerdink bezig aan een labyrinth, een meditatiepad, zoals kloostertuinen dat ook wel hebben. De stenen hiervoor worden ingegraven in het gras, zodat de robotgrasmaaier eroverheen kan. Daarnaast komt een grote dubbeldekker te staan, een oude Amerikaanse schoolbus. Daarin kunnen ze straks allerhande activiteiten organiseren, wellicht ook voor kinderen. Er staan heel gave beelden van Van Elderen, een soort tuinhuis gemaakt van glas-in-lood-ramen, een oude lichtbak die Van Elderen maakte voor het Heavy Metal Steakhouse op Speedfest. Binnen werkt Heerdink in een aparte ruimte aan een tempel voor godinnen. De gouden keuken met aan de koelkast een handvat in de vorm van een slang hebben ze helemaal samen ontworpen. Er staat een Formule 1-Goodyear-band die is omgebouwd tot speaker. In de haard liggen schedels, er hangt een supergedetailleerd kunstwerk van Ruben Aldenhoven (ook weer met schedels), er wordt druk gewerkt aan iconen, waaronder een van Johan Cruijff, etc, etc.

Peter van Elderen in Villa Diepenvoorde

Het koppel heeft geen vastomlijnd plan voor wat er de komende jaren met Villa Diepenvoorde moet gebeuren, maar ideeën genoeg. Exposities uiteraard, filmvertoningen, waarbij je naderhand na kan praten over de film, meditatieworkshops, auteurs uitnodigen voor lezingen, misschien wel een kunstenaar of muzikant ‘in residence’ nemen, als het laatste kind uit huis is, etc, etc. Wie zouden ze graag in residence willen nemen hier? Van Elderen: ‘David Eugene Edward.’ (Onder andere bekend van 16 Horsepower en Wovenhand red). Dus David, als je dit leest, kom eens langs, zou ik zeggen. Het is de moeite waard.

De galerie is open op aanvraag. speedrock[ad]on.nl

N.B. De speaker bleek helaas toch stuk te zijn. Inmiddels heeft de fotograaf een vervangende speaker afgeleverd bij Villa Diepenvoorde. Alles is in harmonie afgehandeld. De onlangs aangeschafte Ai Weiwei was op het moment van aflevering wel even boven gestald.

Peter van Elderen en Eva Heerdink in Villa Diepenvoorde

 

Peter van Elderen en Eva Heerdink in Villa Diepenvoorde

Peter van Elderen en Eva Heerdink in Villa Diepenvoorde